Regionalne Centrum Edukacji Ekologicznej w Lubaniu

Ochrona gatunkowa ptaków [ ptaki (awifauna) ]

Grupy ekologiczne - gatunki lęgowe ( w nawiasach podano nieliczne wystąpienia w gminach):

leśne - bocian czarny (Platerówka), bogatka, cietrzew (Izery) czarnogłówka, czeczotka (Izery), czubatka, czyż, dudek, dzięcioły: zielony, czarny, duży, mały, średni (g. Lubań, Świeradów), dzięciołek, dzwoniec, gajówka, gil, grzywacz, grubodziób, jastrząb, kanie: ruda, (kania ruda w wodnych)(g. Lubań, Siekierczyn), kapturka, kobuz, kos, kowalik, krętogłów, krogulec, kruk, kukułka, kwiczoł, krzyżodziób świerkowy (Izery), lerka (g. Lubań, Platerówka), lelek (Świeradów), mazurek, modraszka, muchołówki: mała, szara, żałobna, mysikrólik, myszołów, orzechówka (Świeradów), paszkot, pełzacz leśny, pełzacz ogrodowy, piecuszek, piegża, pierwiosnek, pleszka g. Lubań, Olszyna), pokrzewki: ogrodowa (Leśna), czarnołbista (Leśna), jarzębata (Leśna, g. Lubań), pokrzywnica, puchacz (g. Olszyna), pustułka, puszczyk, raniuszek, rudzik, sikora uboga, siniak, słowik rdzawy, sokół wędrowny (Izery), sosnówka, sowa uszata, sójka, sóweczka, srokosz, strzyżyk, szczygieł, szpak, śpiewak drozd, świergotek drzewny, świstunka, trzmielojad (Leśna, g. Lubań), turkawka, wilga, włochatka (Leśna), wrona siwa, zaganiacz, zniczek, zięba;
gatunki pól i terenów otwartych: bażant, białorzytka, brzegówka, czajka, cierniówka, derkacz (Leśna, g. Lubań, Olszyna, Siekierczyn), gąsiorek, kuropatwa, łozówka, makolągwa, ortolan (g. Lubań, Platerówka, Siekierczyn), płomykówka (Leśna, g. Lubań), pokląskwa, potrzeszcz, potrzos, przepiórka, skowronek, strumieniówka, świergotek łąkowy, świerszczak, trznadel;
tereny wilgotne i wodne: kania czarna (g. Lubań, Siekierczyn), błotniak stawowy, czernica (g. Lubań, Siekierczyn), błotniak zbożowy (g. Lubań), dziwonia (Świeradów), kląskawka (g. Lubań, Świeradów), kokoszka wodna (Leśna, g. Lubań), kszyk (g. Lubań, Świeradów), krzyżówka, łabędź niemy, łyska, perkoz dwuczuby, perkozek (Leśna, Siekierczyn), pliszki: górska (g. Lubań, Platerówka, Siekierczyn, Świeradów), siwa, żółta, pluszcz (m. Lubań, g. Lubań, Siekierczyn, Świeradów), remiz, sieweczka rzeczna (g. Lubań, Siekierczyn, Świeradów), słonka, tracz nurogęś (g. Lubań, Platerówka), trzciniak, trzcinniczek, zimorodek (Leśna, g. Lubań, Siekierczyn), żuraw (Izery);
gatunki synantropijne: bocian biały, dymówka, gołąb miejski (Leśna, m. Lubań), jerzyk, kawka, kopciuszek, kulczyk, oknówka, pleszka, sierpówka, sroka, wróbel;
gatunki przelotne i zalatujące - bekas kszyk (Leśna, g. Lubań), bielik (g. Lubań, Izery), bocian czarny (Olszyna, Izery), brodziec leśny - łęczak (Leśna, Siekierczyn), brodziec samotny, cyraneczka Platerówka, Świeradów), czarnowron (Siekierczyn), czapla siwa, czernica (Leśna), dżemlik (g. Lubań), gawron, gęś zbożowa, głowienka (Leśna, g. Lubań, Siekierczyn), kawka, myszołów włochaty (g. Lubań), orzeł przedni (Izery), perkoz rdzawoszyi (Leśna, g. Lubań, Siekierczyn), płaskonos (Siekierczyn), rybołów (Platerówka), śmieszka, świstunka górska (Leśna), żuraw (g. Lubań).

Stopień zagrożenia gatunków lęgowych i przelotnych:

Gatunki zagrożone w skali świata: derkacz - wpisany na światową listę zwierząt (Leśna, g. Lubań, Olszyna, Siekierczyn).

Gatunki zagrożone w skali kraju: bocian czarny (Olszyna, Platerówka, Świeradów -Izery); wpisane do Polskiej czerwonej księgi zwierząt: bielik (g. Lubań, Świeradów - Izery), brodziec leśny (łęczak) - skrajnie zagrożony (Leśna, Siekierczyn), cietrzew (Izery), czeczotka (Świeradów), kania czarna (g. Lubań, Siekierczyn), kania ruda (Leśna, g. Lubań, Platerówka, Siekierczyn), puchacz - bliski zagrożenia (Olszyna), sokół wędrowny - skarajnie zagrożony (Izery), rybołów - narażony na wyginięcie (Platerówka), sóweczka (g. Lubań, Olszyna, Platerówka), włochatka (Leśna).

Gatunki zagrożone w skali Śląska: brodziec samotny (g. Lubań, Siekierczyn), kobuz (Leśna, g. Lubań, Olszyna, Platerówka, Świeradów), pluszcz (m. Lubań, g. Lubań, Siekierczyn, Świeradów), srokosz (Leśna), świerszczak, tracz nurogęś (g. Lubań, Platerówka).

Gatunki potencjalnie zagrożone na Śląsku: gąsiorek (Leśna, m. Lubań, g. Lubań, Olszyna, Platerówka, Siekierczyn), muchołówka mała (Leśna, Świeradów), paszkot (Leśna, g. Lubań, Olszyna, Platerówka, Świeradów), perkoz rdzawoszyi (Leśna, g. Lubań, Siekierczyn), pliszka górska (g. Lubań, Platerówka, Siekierczyn, Świeradów), płaskonos (Siekierczyn), płomykówka (Leśna, g. Lubań), pokrzewka jarzębata (Leśna, g. Lubań), przepiórka (Leśna, g. Lubań, Olszyna, Platerówka, Siekierczyn), siniak (oprócz m. Lubań), świergotek łąkowy (Leśna, g. Lubań, Olszyna, Siekierczyn), turkawka (Leśna, g. Lubań, Olszyna, Platerówka, Siekierczyn, Świeradów), trzmielojad (Leśna, g. Lubań), zimorodek (Leśna, g. Lubań, Siekierczyn).

Pozostałe gatunki wskaźnikowe: bocian biały (wszystkie gminy), brzegówka (Leśna, g. Lubań, Olszyna, Siekierczyn), błotniak stawowy (Leśna, g. Lubań, Olszyna, Platerówka, Siekierczyn), gil (oprócz m. Lubań), jastrząb (wszystkie gminy), kruk (oprócz m. Lubań), łabędź niemy (oprócz Olszyny), pustułka (oprócz Olszyny), puszczyk (Leśna, Olszyna, Platerówka), remiz (Leśna, g. Lubań, Olszyna, Świeradów), sieweczka rzeczna (g. Lubań, Siekierczyn, Świeradów), strumieniówka (Leśna, g. Lubań, Olszyna, Siekierczyn).

Ciekawostka ornitologiczna - na terenie gminy Siekierczyn stwierdzono występowanie mieszańca pomiędzy dwoma podgatunkami: wroną siwą oraz czarnowronem. Ptak ten obserwowany był w stadzie wron siwych na polu koło Nowej Karczmy. Z większej odległości wyglądał na czarnowrona, a dopiero po dłuższej obserwacji stwierdzono jasne partie na tułowiu i skrzydłach. Czarnowron jest podgatunkiem, którego areał lęgowy rozciąga się od Łaby na zachód i jedynie sporadycznie pojawia się w granicach Polski. Do 1989 roku na Śląsku mieszańce pomiędzy tymi podgatunkami obserwowane były zaledwie 7-krotnie.

! Z ogromnym zaniepokojeniem obserwowany jest W Europie stały spadek liczebności ptaków należących do gatunków dotąd licznie występujących. Naukowcy nie znają w większości przypadków przyczyn tego zjawiska, a co gorsze nie znają też sposobów zaradczych. Z pewnością jedną z głównych przyczyn jest silny wpływ człowieka na ekosystemy siedliskowe ptaków, które przebudowane powodują ich kurczenie lub całkowity zanik. Szkodliwy wpływ na ptaki wywiera także chemizacja rolnictwa.

! Na 153 gatunki awifauny występujące w powiecie lubańskim 73 określono jako nielicznie występujące, co stanowi aż 47,72 % ogólnej populacji.

Grupy ekologiczne awifauny w powiecie lubańskim

Grupa ekologiczna	Razem powiat	m. i g. Leśna	m. Lubań	g. Lubań	g. Olszyna	g. Platerówka	g. Siekierczyn	m. Świeradów Zdrój
Razem gatunków	154	115	81	130	97	86	110	95
Gatunki lęgowe	134	104	70	117	90	80	99	91
Gatunki przelotne	19	11	8	13	7	6	11	4
Gatunki leśne	80	62	43	67	56	51	55	71
Gat. pól i innych terenów otwartych	21	19	10	20	15	11	20	2
Gat. środowisk podmokłych i wodnych	22	12	9	19	9	9	15	9
Gatunki obszarów synantropijnych	11	11	11	11	10	9	9	9

Ochrona i zagrożenia awifauny w powiecie lubańskim

Ochrona i zasięg zagrożenia gatunków	Razem powiat	m. i g. Leśna	m. Lubań	g. Lubań	g. Olszyna	g. Platerówka	g. Siekierczyn	m. Świeradów Zdrój
a) Gatunki chronione całkowicie, nie zagrożone	105	80	57	93	72	65	81	66
b) Gatunki zagrożone na Śląsku	6	4	2	5	3	-	3	4
c) Gatunki zagrożone w Polsce	15	3	1	4	3	4	4	6
d) Gatunki częściowo chronione (od 15 III do 30 VI)	10	10	12	10	7	7	7	7
e) Gatunki łowne	5	4	4	5	4	5	4	3
f) Gatunki zagrożone w skali świata	1	1	-	1	1	-	1	-
g) Gatunki zagrożone w skali Europy	1	-	1	-	-	-	-	-
h) Gatunki potencjalnie zagrożone na Śląsku	14	13	3	12	7	5	10	9
i) Gatunki wpisane do Polskiej czerwonej księgi zwierząt	2-CR, 4-LC, 3-NT, 2-EN, 2-VU	1-CR, 1-LC, 1-NT	1-CR	2-LC, 1-NT1-VU	2-LC	1-LC, 1-NT, 1-VU	2-NT, 1-CR, 1-VU	1-CR, 2-LC, 2-EN

Oznaczenia kategorii zagrożeń:

CR - skrajnie zagrożone; EN - silnie zagrożone; VU - narażone na wyginięcie;
NT - bliskie zagrożenia; LC - gatunki najmniejszej troski.

Uwaga: zastrzega się prawa autorskie do opracowanych tabeli.