Regionalne Centrum Edukacji Ekologicznej w Lubaniu

Edukacja leśna społeczeństwa.

Program krajowy z zaangażowaniem sąsiadujących państw, Czech i Niemiec.

Cel:
1. Upowszechnienie w społeczeństwie wiedzy o środowisku leśnym.
2. Kształtowanie i promowanie proekologicznej, wielofunkcyjnej i trwale zrównoważonej gospodarki leśnej.
3. Kształtowanie świadomości ekologicznej społeczeństwa w stosunku do lasu i gospodarki leśnej, a także w zakresie racjonalnego i odpowiedzialnego korzystania z wszystkich funkcji lasu.
4. Wielostronna, racjonalna współpraca z organizacjami ochrony przyrody i stowarzyszeniami ekologicznymi.
5. Budowanie zaufania społecznego dla działalności zawodowej leśników.
Do drugoplanowych, cząstkowych celów edukacji leśnej społeczeństwa można zaliczyć:
1. Kształtowanie nawyków przestrzegania norm i nakazów w stosunku do ekosystemów leśnych.
2. Promowanie trwałego i zrównoważonego użytkowania lasów, doskonalenie ich ochrony i korzystania z różnorodnych zasobów.
3. Wpajanie zasad kulturalnego zachowania się w lesie oraz poczucia odpowiedzialności za ochronę leśnej różnorodności biologicznej.
4. Ukazywanie korzyści społecznych z utrzymania ogólnonarodowego charakteru własności lasów
5. Wdrażanie umiejętności interdyscyplinarnego myślenia i dostrzegania zależności pomiędzy stanem lasów a jakością zdrowia i warunkami życia społeczeństwa.
6. Kształtowanie wartości etycznych w bezpośrednim kontakcie z przyrodą.
7. Promowanie kultury i historii związanej z leśnictwem.
Skuteczne prowadzenie edukacji leśnej jest możliwe tylko na podstawie rzetelnej wiedzy, dotyczącej zarówno ekologii, zagrożeń i znaczenia lasu, jak i zasad planowej gospodarki leśnej, możliwości racjonalnego korzystania z zasobów leśnych, norm zachowania w lesie oraz sposobów jego ochrony. Aby edukacja była skuteczna, wymaga od jej uczestników zaangażowania nie tylko umysłów, a także emocji i wyobraźni. Proces edukacji powinien wyzwalać twórcze inicjatywy u słuchaczy i powodować zmiany sposobu myślenia i postępowania.
Podstawy: Dyrektor Generalny 2003 roku wydał zarządzenie w sprawie wytycznych prowadzenia edukacji leśnej społeczeństwa w Lasach Państwowych. Nadleśniczy Nadleśnictwa Świeradów powołał Komisję do utworzenia "Programu edukacji leśnej w Nadleśnictwie Świeradów na lata 2004-2007. w skład Komisji weszli: specjaliści: G. Góral z Regionalnej Dyrekcji Lasów Państwowych we Wrocławiu, Zb. Kamiński i E. Łuczak z Nadleśnictwa Świeradów; prof. Ryszard Łukaszewicz z Fundacji Wolne Inicjatywy Edukacyjne; nauczyciele ze szkół w Leśnej, Lubaniu, Mirsku, Rębiszowie i Świeradowie Zdroju: B.Bielak, Z. Andrzejewska, B. Nowicka, M. Jaworska, A. Bielak, A. Jastrzębska, E. Stępnik, T. Jurewicz, S. Tabaka z Karkonoskiego Parku Narodowego, Agnieszka Wierzbicka z Regionalnego Centrum Edukacji Ekologicznej w Lubaniu.
Zasięg: powiat lubański, gminy Mirsk i Gryfów (pow. lwówecki)
Uczestnicy: głównie uczestnikami są uczniowie szkół podstawowych, gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych z powiatu lubańskiego i lwóweckiego oraz wszyscy chętni oraz czynnik i bierni dorośli: studenci, zainteresowani mieszkańcy.
Współpraca: Starostwo Powiatowe w Lubaniu, szkoły podstawowe, szkoły gimnazjalne, szkoły ponadgimnazjalne, PTTK "Pogórze Izerskie", Telewizja Lubań, Dwutygodnik "Ziemia Lubańska", miesięcznik "Przegląd Lubański", dziennik "Słowo Polskie, Gazeta Robotnicza", Nadleśnictwo Świeradów (lokalne, znajdujące się w granicach administracyjnych Nadleśnictwa przedszkola, szkoły podstawowe, gimnazja, szkoły ponadgimnazjalne, oraz wydziały szkół wyższych zajmujących się problematyką leśna i ochrony środowiska, okalne samorządy ( 12 gmin i 2 powiaty), Związek Gmin Kwisa, lokalne centra utylizacji odpadów i oczyszczalnie ścieków, Leśny Bank Genów, Karkonoski Park Narodowy, Gorczański Park Narodowy, Zakładu Usług Leśnych, Fundacja Wolne Inicjatywy Edukacyjne we Wrocławiu, Regionalne Centrum Edukacji Ekologicznej w Lubaniu, przewodnicy PTTK, Schronisko Na Stogu Izerskim, Schronisko Chatka Górzystów, koła łowieckie mające swoje obwody w granicach administracyjnych Nadleśnictwa Świeradów, Straż Graniczna, Straż Leśna, Straż Pożarna i Policja, lokalni organizatorzy turystyki masowej, media lokalne i ogólnopolskie.
Publikacje i forma promocji: Program jest prezentowany i relacjonowany w lokalnych i regionalnych środkach przekazu oraz na stronie internetowej, w projekcie jest przygotowanie płyty edukacyjnej.
Opis: W dniach 21 X i 21 XI 2003 roku w Kubie "Jelonek" Nadleśnictwa Świeradów odbyły się spotkania Komisji "Programu edukacji leśnej społeczeństwa w Nadleśnictwie Świeradów". Na spotkaniach Komisja przyjęła założenia do tworzenia Programu:
1. Edukacja leśna społeczeństwa w Nadleśnictwie Świeradów prowadzona będzie w oparciu o naturalne warunki przyrodniczo-geograficzne, z wykorzystaniem dużych, dotychczasowych doświadczeń w tym zakresie.
2. Zadania edukacji leśnej społeczeństwa Nadleśnictwo Świeradów realizować będzie regionalnie, przy współpracy z sąsiednimi Nadleśnictwami Szklarska Poręba, Pieńsk oraz Karkonoskim Parkiem Narodowym.
3. Korzystając z doświadczeń sąsiednich państw, Nadleśnictwo Świeradów nawiąże współpracę przygraniczną z Czechami i Niemcami oraz Euroregionem Nysa.
4. Nadleśnictwo Rozwinie współpracę z samorządami w celu umieszczenia zadań edukacji leśnej społeczeństwa w powiatowych i gminnych programach ochrony środowiska.
5. Nadleśnictwo wystąpi z wnioskiem do jednostek oświatowych o dopisanie na stałe do programów edukacji formalnej treści Programu edukacji leśnej społeczeństwa.
6. W ramach realizacji Programu edukacji leśnej społeczeństwa Nadleśnictwo Świeradów organizować będzie cykl szkoleń, warsztatów dla różnych grup zawodowych zajmujących się lub mających wpływ na wychowaniem ekologiczne oraz decydentów.
7. Wychodząc naprzeciw dużym zapotrzebowaniom różnych grup społecznych w zakresie edukacji leśnej, wykorzystana będzie i rozszerzona o tematykę edukacyjną strona internetowa Nadleśnictwa Świeradów - "Zielona strona".
8. Nadleśnictwo zaprosi do realizacji Programu samorządy odpowiedzialne za szeroko rozumianą edukację ekologiczną społeczeństwa.
9. Nadleśnictwo zwróci się do radnych-leśników o wsparcie Programu w samorządach gminnych i powiatowych oraz współpracę przy jego realizacji.
10. Nadleśnictwo skorzysta z możliwości otrzymania środków finansowych na realizację Programu poprzez fundusze samorządowe, wojewódzkie, narodowe i zagraniczne.
11. W ramach realizacji Programu, Nadleśnictwo rozpatrzy możliwość zorganizowania konkursu regionalnego na scenariusz zajęć i program multimedialny.
12. W edukacji formalnej i nieformalnej w treściach programowych należy wyraźnie podkreślać rolę i funkcję Lasów Państwowych.
Treści edukacji leśnej. Edukacja leśna ma dotyczyć lasu. Jednak pojęcie las nie dla wszystkich oznacza to samo. Inaczej las będzie widziało dziecko, inaczej nauczyciel przedmiotów przyrodniczych, czy też przyrodnik, ekolog, a jeszcze inaczej producent wyrobów z drewna. Do treści programu włączone zostały zagadnienia wynikające z konkretnych potrzeb i możliwości Nadleśnictwa Świeradów. Główne treści programu zostały ujęte w następujących punktach:
1. Budowa i funkcjonowanie ekosystemów leśnych.
2. Znaczenie lasu dla środowiska i warunków życia człowieka: ekologiczne, produkcyjne i społeczne.
3. Zagrożenia i ochrona lasu.
4. Ochrona przyrody.
5. Zadania leśników i lasu.
6. Zasady udostępnienia lasu i zachowania bezpieczeństwa w lesie.
Program edukacji leśnej społeczeństwa został włączony w edukację formalną, w celu tworzenia i kształtowania edukacyjnych ścieżek międzyprzedmiotowych z zakresu leśnictwa i ochrony przyrody w programach szkolnych. Zaproponowane przez nauczycieli przedmiotów przyrodniczych treści programowe do Programu edukacji leśnej społeczeństwa nie powielają szkolnych programów nauczania, lecz poszerzają i uzupełniają je o takie tematy, które nie zostały w nich ujęte. Szczególną uwagę przywiązuje się w Programie do lokalnych wartości przyrodniczych i geograficznych. Szczegółowe propozycje nauczycieli stanowią załączniki do Programu edukacji leśnej społeczeństwa w Nadleśnictwie Świeradów. Edukację leśną społeczeństwa należy także prowadzić w oparciu o istniejące wydawnictwa o charakterze informacyjnym i edukacyjnym. Ofertę tę należy wzbogacać o nowe pozycje i aktualne treści. Obiekty edukacji przyrodniczej innych podmiotów znajdujących się na terenie Nadleśnictwa Świeradów. Z nadleśnictwem związane są obecnie dwa obiekty edukacji przyrodniczej, należą do nich:
1. Regionalne Centrum Edukacji Ekologicznej w Lubaniu - główny organizator imprez i konkursów ekologicznych na terenie powiatu lubańskiego.
2. Fundacja Wolne Inicjatywy Edukacyjne - Stacja Edukacji Ekologicznej; organizator masowych plenerowych imprez ekologicznych dla dzieci i młodzieży z Polski i różnych krajów europejskich. Stacja organizuje warsztaty na rzecz ochrony przyrody i promowania proekologicznego stylu życia.